البته این عقیده شماست. اما به مساله جالبی اشاره کردید. اتفاقا از ده پانزده سال پیش که موسیقی پاپ ایرانی در داخل ایران دوباره نسج گرفت، همیشه پیکان انتقاد رو به سوی موسیقی لسآنجلسی بوده و اینکه دیگر نتوانسته با موسیقیای که توسط بچههای ایران ساخته و عرضه میشود رقابت کند. اما حالا میشنویم که جریان موسیقی موسوم به لسآنجلسی، موسیقی پاپ داخل ایران را مورد نقد قرار میدهد. شما کارهای بچههای ایران را دنبال میکنید؟
البته. این وظیفه یک هنرمند است که کارهایی که به بازار عرضه میشوند را گوش کند تا ببیند سلیقه مخاطبان به کدام سمت و سو است. من میتوانم با نمونههای بسیار به شما نشان دهم که ادعایی که میکنم بیاساس نیست. این فقط حرف من نیست، بسیاری از کسانی که موسیقی را بهطور جدی گوش میکنند و تحلیل میکنند با من در این زمینه همعقیدهاند. اما متاسفانه چون سطح آگاهی و انتظار مخاطب عادی نسبت به موسیقی پایین است، همین باعث میشود که موزیسینها خودشان را به ساخت و ارائه کار جدی مکلف نکنند. توقع مخاطب پایین آمده و راه برای عرضه آهنگهای سخیف و دمدستی باز شده. همه چیز فقط شده «ریتم» و کلامی که روی این ریتم بنشیند. حالا مهم نیست که خواننده چه میخواند، همه با ریتم دست میزنند و میرقصند.
اجازه بدهید کمی بحث را بازتر کنیم. شما بهطور خاص در مورد کدام جریان موسیقی که در درون مرزهای ایران تولید میشود صحبت میکنید؟
موسیقی پاپ داخل ایران. متاسفانه این موسیقی با سرعت زیادی در حال سقوط است.
آخر موسیقی داخل ایران چندین جریان دارد. یکی از آنها موسیقیای است که بهطور رسمی و با مجوز ارشاد به بازار میآید و جریان موسیقی دیگری که بهطور اینترنتی پخش میشود و بیشتر مناسب جشنها و مهمانیهاست.
اتفاقا موسیقی که با مجوز وزارت ارشاد ایران منتشر میشود بسیار پخته و حرفهای است و کارهای خوب در بین آنها زیاد دیده میشود. منظور من بیشتر آهنگها و آلبومهاییست که بهطور زیرزمینی و بدون مجوز و معمولا از طریق سایتهای اینترنتی پخش میشوند که طرفداران زیادی هم دارند. الان تب این نوع موسیقی در ایران خیلی داغ است ولی متاسفانه اکثر آنها کلام و شعر درست و حسابی ندارند. یا موسیقی آنها از نظر نتنویسی و ساختمان یک آهنگ بههیچ وجه حرفهای و بنا بر اصول نیست.
آیا موسیقی موسوم به لسآنجلسی نگران از دست دادن جایگاهیست که پیش از این در شادیهای و مهمانیهای خانوادههای ایرانی داشته است؟
ما نگران چیزی نیستیم به خاطر اینکه در نهایت مردم هستند که انتخاب میکنند.
خب مردم الان از همین آهنگهایی که شما راجع بهشان صحبت کردید استقبال میکنند…
دو حالت دارد؛ یا اینکه مردم نسبت به آنچه گوش میدهند آگاهی ندارند، یا اینکه آگاهی دارند ولی تعصب ندارند. ببینید موسیقی بخشی از فرهنگ ماست. مردم ما نسبت به فوتبال تعصب دارند و دوست دارند که فوتبال ما هر روز بهتر بشود، اما متاسفانه این تعصب نسبت به موسیقی در بین مردم احساس نمیشود. فقط دوست دارند یک ریتم و کلام باشد تا بتوانند با آن برقصند.
تعداد زیادی از طرفداران شما را افراد میانسال تشکیل میدهند. بهنظر میرسد آهنگهای شما آنها را یاد موسیقیهای دوره جوانیشان میاندازد. با من موافق هستی؟
بله همینطوره. شاید جوانترها چندان گرایشی به موسیقی من نداشته باشند. طبیعتا من نمیتوانم همه قشری را جذب موسیقی خودم بکنم. اما آنچه برای من مهم است این است که بتوانم این سبک را بعد از خوانندگانی مثل معین و امید حفظ کنم. خوشحالم که خوانندگان دیگری هم بودهاند که بعد از من بهنوعی در همین سبک شروع به فعالیت کردند. این مساله برای من اهمیت بیشتر دارد تا اینکه طرفدارانم از چه قشر سنی هستند.
با چه آهنگسازها و ترانهسراهایی تابهحال کار کردهای؟
دو آلبوم اول را آقای جهانبخش پازوکی برای من ساخت. از آلبوم سوم همکاری من با بابک رادمنش آغاز شد. همینطور با آهنگسازان دیگری مثل منوچهر چشمآذر، کاظم عالمی و حسن شماعیزاده هم همکاری داشتهام. از بین ترانهسراهای ساکن ایران هم با بابک صحرایی و ترانه مکرم کار کردهام.
آهنگسازها برای صدای شما آهنگسازی میکنند؟
بستگی دارد. هنرمندانی مثل آقای پازوکی و رادمنش خودشان ملودی و کلام را با هم میسازند. برای همین کارهای این دو تا این اندازه «یکدست» است. اما در حالت دیگر ممکن است ترانه یا شعری بهدستم برسد و از آن خوشم بیاید؛ آن را پیش آهنگسازی میبرم که فکر میکنم میتواند برای صدای من روی آن ترانه آهنگسازی کند. گاهی هم پیش میآید که سوژهای به ذهنم میرسد و از آهنگساز و ترانهسرا میخواهم که بر اساس آن کلامی تنظیم کند؛ مثل «مهربونی» از آلبوم «تصویر» و ترانه «وطن».
دوست داری با چه خوانندهای روی صحنه یک آهنگ را بهصورت دوصدایی اجرا کنی؟
من هیچوقت فکر نمیکردم شانس این را داشته باشم که با خوانندگانی مثل حمیرا و مهستی روی صحنه برنامه اجرا کنم که این بارها و بارها محقق شد. علاوه بر این دوست دارم با خانم هلن یک آهنگ دو صدایی بخوانم که هنوز این فرصت پیش نیامده.
از بین آهنگسازان دوست داری با چه هنرمندی همکاری داشته باشی؟
خیلی دوست داشتم مرحوم بابک بیات برایم آهنگسازی کنند. اما از بین باقی آهنگسازان کارهای آقای صادق نجوکی را بسیار میپسندم. البته ایشان مدتهاست از فضای موسیقی ایرانی دلآزردهاند و گوشهگیری میکنند.
در بین صحبتهایت گفتی که دوست داری در ایران برنامه داشته باشی. با توجه به اینکه شما فعالیت سیاسی نداشتهاید، چه مانعی برای بازگشتن به ایران احساس میکنید؟
من مطمئن نیستم که اگر ایران بیایم آیا مشکلی برایم پیش خواهد آمد یا نه. اما خب قطعا دوست دارم در شرایطی بتوانم به ایران برگردم که امکان ادامه دادن فعالیتهای هنریام فراهم باشد.
چند وقت پیش صحبت از بازگشت معین و حبیب به ایران بود…
بازگشت معین به ایران شایعه بود. اما حبیب بهخاطر عمل قلب پسرش محمد به ایران بازگشت و در حال حاضر هم در ایران بهسر میبرد.
عکس از توماج زنگویی